Jak wygląda znieczulenie ogólne w praktyce?

Jeśli jesteś ciekawy jak wygląda znieczulenie ogólne krok po kroku przeczytaj poniższy wpis. 

Z tego artykułu dowiesz się:

• • Jak wygląda znieczulenie ogólne w praktyce?

• • Czym jest indukcja znieczulenia?

• • Jak przebiega znieczulenie ogólne?

• • Co odczuwamy po wybudzeniu się ze znieczulenia?

• • Czy znieczulenie ogólne jest bezpieczne?

Jeśli nie wiesz co to jest znieczulenie ogólne – zanim przeczytasz ten artykuł kliknij w link

W momencie przyjazdu na Blok Operacyjny jako pacjent zostajesz przekazany pod opiekę zespołu anestezjologicznego, czyli lekarza anestezjologa i pielęgniarki anestezjologicznej. Dbając o Twoje bezpieczeństwo, przed przystąpieniem do znieczulenia wykonujemy wiele rutynowych czynności takich jak:

• • sprawdzenie aparatu i stanowiska do znieczulenia

• • sprawdzenie historii choroby, danych pacjenta, wyników badań dodatkowych

• • przygotowanie leków

• • rozpoczęcie monitorowania podstawowych parametrów życiowych (akcja serca, ciśnienie krwi, saturacja)

• • założenie wkłucia dożylnego – najczęściej na kończynie górnej

• • uzgodnienie z lekarzem wykonującym operację szczegółów dotyczących jej zakresu i długości

Początek znieczulenia ogólnego, czyli indukcja

Kiedy wszystkie wątpliwości zostają rozwiane rozpoczynamy indukcję znieczulenia. Oddychasz 100% tlenem przez specjalną maskę połączoną za pomocą filtra i specjalnych rur z aparatem do znieczulenia. Do żyły przez specjalny wenflon podajemy odpowiednie leki we właściwej kolejności.

Podanie silnych leków przeciwbólowych (najczęściej opioidów) powoduje znaczącą zmianę w ocenie otoczenia. Zwykle odczuwasz szybsze bicie serca, suchość w jamie ustnej, niekiedy niewielki kaszel oraz swędzenie w okolicy nosa. Możesz czuć się jakbyś był “pod wpływem”, czasem poprawia Ci się humor, rozwiązuje język albo po prostu odpłynąć w nieznane.

W kolejnym kroku podajemy leki wywołujące sen. Jednym z najczęściej używanych jest propofol, wyglądający jak mleko w strzykawce. Dobra wiadomość jest taka, że po jego podaniu wszelkie Twoje obawy znikają mniej więcej w 10-15 sekund. Zła wynika z tego, że lek ten powoduje nieprzyjemne uczucie pieczenia w okolicy wkłucia dożylnego.

Bezpośrednio po zniesieniu świadomości używamy leku zwiotczającego mięśnie (nie zawsze jest on konieczny). Upewniamy się czy głębokość snu jest odpowiednia sprawdzając zwykle Twój odruch rzęskowy – delikatnie dotykając rzęs. Jeśli znieczulenie zaczęło działać, przestajesz mrugać . Aby zastosować lek zwiotczający musimy najpierw mieć pewność, że “wyłączyliśmy” Twoją świadomość. Potem sprawnie zabezpieczamy Twoje drogi oddechowe za pomocą urządzenia nazywanego laryngoskopem oraz rurki intubacyjnej umieszczanej z jego pomocą w tchawicy. Czasem w tym celu stosuje się maski krtaniowe wkładane do gardła i uszczelniane specjalnym mankietem wypełnionym powietrzem. Założenie maski krtaniowej nie wymaga podawania leków zwiotczających.

Po zabezpieczeniu dróg oddechowych jako anestezjolog ustawiam odpowiednie parametry na aparacie do znieczulenia takie jak: ilość oddechów na minutę, objętość jednego oddechu, odpowiednie ciśnienie niezbędne do wywołania oddechu. Ustalam także dawkę stosowanego anestetyku wziewnego oraz odpowiednie stężenie tlenu podawanego przez aparat.

Po sprawdzeniu wszystkich parametrów zwykle mogę poinformować zespół operujący, że można rozpoczynać zabieg.

Podtrzymanie znieczulenia ogólnego

Zwykle jest to najdłuższy etap całego znieczulenia ogólnego. W tym czasie chirurdzy (lub inni zabiegowcy) wykonują zaplanowaną operację. Podtrzymanie znieczulenia umożliwiają nam anestetyki wziewne podawane za pomocą aparatu. W połączeniu z tlenem i powietrzem (ewentualnie mieszaniną tlenu i podtlenku azotu) dostają się do płuc z każdym podawanym oddechem. W tym okresie jako zespół anestezjologiczny kontrolujemy wszystkie oceniane wcześniej Twoje funkcje życiowe oraz obserwujemy rozwój wydarzeń po drugiej stronie sterylnej zasłony. Regularnie podajemy Ci także środki przeciwbólowe – w odpowiedniej dawce i w odpowiednim odstępie czasu. Musisz wiedzieć, że pomimo zniesienia świadomości Twoje ciało wie, że boli. W czasie zabiegu może nam o tym “powiedzieć” za pomocą szybszego bicia serca lub wzrostu ciśnienia krwi.

Często zadawane pytania

Jak długo trwa znieczulenie ogólne?

Zaletą znieczulenia ogólnego jest niewątpliwie to, że może ono trwać tyle ile potrzebuje zespół operujący do wykonania wszystkich swoich zaplanowanych zadań. W zależności od rodzaju wykonywanego zabiegu znieczulenie może trwać zarówno kilkadziesiąt minut, jak i wiele godzin.

Czy w trakcie znieczulenia ogólnego można się wybudzić?

Niezmiernie rzadko, u niektórych pacjentów dochodzi do niezamierzonego wybudzenia w trakcie trwania znieczulenia. Jest to bardzo traumatyczne przeżycie, które w niektórych przypadkach może powodować wystąpienie zespołu stresu pourazowego (PTSD). Warto podkreślić, że można takim powikłaniom skutecznie zapobiegać identyfikując pacjentów z poszczególnych grup ryzyka. Więcej o tym jak nie dopuszczać do takich incydentów napiszę niebawem w artykule na blogu.

Czy podczas znieczulenia ogólnego się oddycha?

Nie w każdej sytuacji wymagane jest zastosowanie do znieczulenia leków zwiotczających mięśnie. Z uwagi na różne scenariusze zabiegowe anestezjolog często może zdecydować o utrzymaniu Twojego własnego oddechu. W przypadku zabiegów krótkich, bolesnych, ale nie związanych z bezpośrednim przerwaniem ciągłości tkanek np. nastawienia złamania, wyłyżeczkowania jamy macicy czy zmiany opatrunków możemy zastosować tylko leki sedujące, czyli usypiające i przeciwbólowe. W takim przypadku możesz oddychać samodzielnie przez maskę twarzową lub krtaniową, a anestezjolog jest odpowiedzialny za utrzymanie odpowiedniej drożności dróg oddechowych.

Jak wygląda wybudzenie ze znieczulenia ogólnego?

Po zakończeniu każdego zabiegu, ponownym umyciu pola operacyjnego i założeniu opatrunków wstrzymujemy podawanie środków wziewnych bądź dożylnych odpowiadających za podtrzymanie znieczulenia. Metabolizm stosowanych środków wziewnych jest stosunkowo szybki i w zasadzie wystarczy kilka lub kilkanaście minut oddychania mieszaniną tlenu i powietrza, aby Twój organizm całkowicie usunął anestetyk. W przypadku wcześniejszego zastosowania środków zwiotczających niekiedy musimy podać leki, które odwracają ich działanie. Gdy wybudzasz się ze znieczulenia zabieramy w odpowiednim momencie rurkę intubacyjną lub maskę krtaniową. Ponownie oceniamy podstawowe funkcje życiowe i jeśli nasza ocena jest satysfakcjonująca zostajesz przekazany do sali wybudzeń lub sali intensywnego nadzoru w celu dalszej obserwacji.

Jako pacjent poddany znieczuleniu ogólnemu zazwyczaj masz wrażenie, że minęła tylko chwila choć w sali operacyjnej upłynęło kilka godzin. Obudzony pamiętasz jak dopiero co rozmawiałeś z anestezjologiem przed zabiegiem, a tu cyk i już po. Oczywiście nie wszystko jest takie kolorowe, gdyż mogą pojawić się różne odczucia związane z tym, że Twój mózg został w sposób dość gwałtowny zmuszony do spania niejako wbrew swojej woli. Pacjenci z reguły informują o zawrotach głowy, nudnościach, skłonnościach do wymiotów. Mogą także odczuwać przemijające trudności z oddychaniem czy drapanie w gardle spowodowane obecnością rurki intubacyjnej. Czasem pojawiają się nieprzyjemne dreszcze z powodu wychłodzenia i przejściowych zaburzeń kontroli temperatury ciała nazywanej w medycynie termoregulacją. Zwykle też wraz z powrotem świadomości stosunkowo szybko zaczynasz odczuwać dość silne dolegliwości bólowe wynikające bezpośrednio z wykonanego zabiegu. Mając na uwadze pojawienie się bólu w okresie pooperacyjnym zazwyczaj podajemy kolejne leki przeciwbólowe już na etapie Twojego wybudzania się ze znieczulenia.

Czy znieczulenie ogólne jest bezpieczne?

W medycynie nigdy nie jesteśmy pewni na 100%, że wszystko się uda. Zawsze istnieje ryzyko. Możemy jednak zredukować je do absolutnego minimum korzystając z wypracowanych schematów postępowania i zdobytej wiedzy. Podobnie jest w przypadku wykonywania znieczulenia ogólnego. O skutkach ubocznych i możliwych powikłaniach możesz przeczytać w artykule na blogu: Czy znieczulenie ogólne jest bezpieczne? Znajdziesz tam listę częstych, jak również niezmiernie rzadkich problemów występujących w związku z przeprowadzanym znieczuleniem ogólnym.

Podsumowanie

Intensywny postęp jaki dokonuje się w medycynie nie omija także anestezjologii. Jednak mimo to znieczulenie ogólne w wielu przypadkach dalej jest jedynym możliwym rozwiązaniem umożliwiającym wykonanie zabiegu operacyjnego i pokonanie choroby. Wątpliwości towarzyszące pacjentom są naturalne i nie należy się ich obawiać. Prawem każdego chorego jest uzyskanie rzetelnej wiedzy na temat zaplanowanych metod leczenia i możliwych powikłań związanych z tym leczeniem. Dlatego cytując klasyka “warto rozmawiać” – oczywiście przede wszystkim z anestezjologiem .

Więcej o rozmowie z anestezjologiem znajdziesz we wpisie: Rozmowa z anestezjologiem

Jeśli opisane przeze mnie medyczne słowa brzmią jak magiczne zaklęcia i są kompletnie niezrozumiałe koniecznie zajrzyj na stronę: Słownik pojęć.