Wcześniactwo

Wcześniactwo to każde urodzenie dziecka przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży, a wcześniak to noworodek, który urodził się przedwcześnie. NIe tak dawno, postanowiłem podzielić się z czytelnikami mojego newslettera pewną historią, która wydarzyła się podczas jednego z moich dyżurów. Opisywała małą wojowniczkę, która urodziła się w 27. tygodniu ciąży. Z uwagi na to, że ta opowieść wywołała bardzo dużo pozytywnych emocji, postanowiłem napisać dla Was coś więcej na temat tych najmniejszych pacjentów, którymi miałem zaszczyt opiekować się przez kilka lat na Oddziale Intensywnej Terapii Noworodka. Mam nadzieję, że ten artykuł pozwoli każdemu z Was oswoić się z tematem wcześniactwa, a także zrozumieć jak złożony i skomplikowany jest proces leczenia takich pacjentów.

Z tego wpisu dowiesz się:

• Kiedy dziecko jest wcześniakiem?
• Jakie problemy zdrowotne są nieodłącznie związane z wcześniactwem?
• Jak wygląda Oddział Intensywnej Terapii dla noworodków i wcześniaków?
• Czym jest tzw. “późne wcześniactwo”?
• O czym powinni wiedzieć rodzice wcześniaka?

Czym jest wcześniactwo, czyli kiedy dziecko jest wcześniakiem

Tak jak napisałem na początku tego artykułu poród przedwczesny to każdy poród przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży. Jest to definicja stosowana przez WHO, czyli Światową Organizację Zdrowia. Zatem każde dziecko urodzone przed ukończonym 37. tygodniem ciąży będzie wcześniakiem. Jednak musisz przyznać, że wcześniak, który ma 25 tygodni i waży 700 gramów znacząco różni się od tego, który pojawia się na świecie w 35. tygodniu i waży ponad dwa kilogramy. Nie trzeba być medykiem, aby domyślić się, że leczenie, rokowanie i problemy tych dwóch maluszków będą znacząco się od siebie różnić.

Z tego powodu wyróżniamy różne podziały wcześniactwa uwzględniające m.in. wiek ciąży oraz masę urodzeniową dziecka.

Ze względu na wiek ciążowy wcześniactwo możemy podzielić na:

• ekstremalnie skrajne wcześniactwo – poród przed ukończeniem 27. tygodnia ciąży
• skrajne wcześniactwo – dziecko rodzi się od 28. do ukończonego 31. tygodnia ciąży,
• średnie lub późne wcześniactwo – dziecko urodziło się od 32. do ukończenia 36. tygodnia ciąży.

Ze względu na masę urodzeniową dziecka wcześniaki możemy podzielić na te z:

• ekstremalnie niską urodzeniową masą ciała (ELBW) < 1000 g
• bardzo niską urodzeniową masą ciała (VLBW) < 1500 g
• niską urodzeniową masą ciała (LBW) < 2500 g.

Wcześniactwo – jak często się to zdarza – garść statystyk

W zależności od źródeł przyjmuje się, że w Polsce każdego roku około 30 tysięcy noworodków przychodzi na świat przedwcześnie. Każdy z nas może znaleźć informacje, że wcześniaki stanowią od 7 do 10% wszystkich urodzonych dzieci. Na całe szczęście większość tej grupy (około 70%) stanowią noworodki urodzone blisko zaplanowanego terminu porodu, które nazywamy późnymi wcześniakami. Ciekawostkę stanowi fakt, że pomimo ciągłego rozwoju medycyny i ciągle zwiększających się możliwości w neonatologii liczba przedwczesnych porodów jest w gruncie rzeczy stała. Rokowanie w przypadku wcześniactwa zależy w największym stopniu od dojrzałości noworodka.

Granicę przeżycia stanowi mniej więcej ukończony 23. tydzień ciąży i wiąże się ona z rozwojem płuc, ponieważ przed 23. tygodniem są bardzo niedojrzałe. Ta niedojrzałość w zasadzie uniemożliwia prowadzenie wentylacji mechanicznej z użyciem respiratora. Dodatkowo im mniejszy wcześniak, tym większe ryzyko poważnych powikłań, które mogą w znaczący sposób wpłynąć na prawidłowy rozwój maluszka w kolejnych tygodniach i miesiącach leczenia. Musisz wiedzieć, że podobnie jak dziecko to nie mały dorosły, tak wcześniak to nie jest po prostu mniejszy noworodek. Istnieje wiele różnic, zagrożeń i problemów, o których napiszę Ci szczegółowo poniżej.

Kto opiekuje się wcześniakiem po urodzeniu

Na początek chciałbym wyjaśnić, jak zorganizowany jest cały system opieki nad wcześniakami w Polsce. Lekarzem specjalistą, który zajmuje się leczeniem najmłodszych pacjentów jest neonatolog. Znajdziesz go w każdym szpitalu, w którym znajdują się Oddziały Ginekologii i Położnictwa. Zespół neonatologiczny tworzą także położne oraz pielęgniarki neonatologiczne, które jak nikt inny mają doświadczenie w opiece nad wcześniakami.

Oddziały położnicze i neonatologiczne mają różny stopień referencyjności w skali od 1 do 3, gdzie 3. stopień jest tym najwyższym. Zwykle w ośrodku 3. stopnia znajduje się również Oddział Intensywnej Terapii Noworodka. W niedługim czasie po urodzeniu wcześniaki, po wstępnej ocenie i stabilizacji stanu są przekazywane do tego typu oddziałów po to, aby zajmował się nimi zespół posiadający największe doświadczenie. Transport takiego malucha to również nie lada wyzwanie. Nie wiem, czy wiesz, że wcześniaki mają swoje specjalne karetki z literką N i inkubatorem na pokładzie. Sprzęt i doświadczony personel to niezbędny warunek, aby maluszek dotarł do miejsca leczenia, które czasem jest oddalone od miejsca porodu nawet kilkadziesiąt kilometrów.

Będąc lekarzem rezydentem, a później także specjalistą miałem możliwość pracować i uczyć się tego, jak leczyć najmniejsze wcześniaki, nawet takie o masie ciała ok. 500 czy 600 gramów. Oddział Intensywnej Terapii Noworodka to miejsce niezwykłe. Z jednej strony dzieją się tam rzeczy magiczne, czasem nie sposób powstrzymać łez.

Jak wygląda OIT-N, czyli czego możemy się spodziewać na oddziałach dla wcześniaków

Dlaczego OIT-N to oddział inny niż wszystkie? Przede wszystkim nie ma tam normalnych łóżeczek dla pacjentów, tylko inkubatory, w których przebywają mali pacjenci. W zasadzie wszystko poza personelem medycznym jest w skali mikro. Malutkie rurki do wentylacji, cewniki do odsysania, wenflony i wkłucia centralne o średnicy kilku milimetrów. Dawki leków obliczane w mikrogramach na kalkulatorze. Jedzenie podawane czasem po kilka mililitrów wiele razy na dobę. Stanowisko do intensywnej terapii wcześniaka ma również wiele wspólnych elementów z tymi, które znajdują się na innych OIT przeznaczonych dla pacjentów dorosłych. Możesz o tym przeczytać 👉 tutaj. Oczywiście jak wspomniałem jest także wiele istotnych różnic wynikających ze specyfiki malutkich pacjentów. To, co zawsze mnie fascynowało na tego typu oddziałach to niesamowite skupienie i precyzja w działaniu oraz… cierpliwość i ogromna dawka pokory. Wszystkie te elementy, razem z galopującym rozwojem medycyny, neonatologii i anestezjologii dziecięcej pozwalają przetrwać wcześniakom ten najtrudniejszy moment życia.

Rozwój wcześniaka to wiele problemów do rozwiązania…

Ciąża to czas ciągłego rozwoju dziecka i przygotowywania się do życia poza łonem matki. Nietrudno się domyślić, że jeżeli na którymś etapie te idealne warunki do rozwoju ulegną zmianie na skutek przedwczesnego porodu to proces ten zostanie istotnie zaburzony. Dziecko, które urodziło się przedwcześnie, nie jest gotowe do samodzielnego życia poza macicą matki. Istnieje wiele problemów zdrowotnych, które w pierwszych tygodniach życia po urodzeniu mogą stanowić duże zagrożenie dla zdrowia i życia wcześniaka. Z tego powodu konieczna jest specjalistyczna opieka medyczna na OIT-N. Najczęściej spotykane powikłania skrajnego wcześniactwa to:

• krwawienia do Ośrodkowego Układu Nerwowego – dokomorowe i okołokomorowe,
• martwicze zapalenie jelit, czyli tzw. NEC,
• zaburzenia oddychania – takie jak: dysplazja oskrzelowo-płucna (BPD), zespół zaburzeń oddychania (ZZO),
• różne wady serca, np. przetrwały przewód tętniczy (PDA), drożny otwór owalny (PFO),
• retinopatia wcześniaków,
• zakażenia lub sepsa noworodków,
• niedokrwistość,
• zaburzenia gospodarki elektrolitowej,
• zaburzenia słuchu,
• przykomorowa leukomalacja.

Wcześniactwo – problemy związane z niedojrzałym układem oddechowym

Problem niewydolności oddechowej u wcześniaków wynika z niedojrzałości płuc i może dotyczyć każdego wcześniaka. Istotną rolę w tej kwestii odgrywa surfaktant. To trudne do zapamiętania słowo oznacza związek białek i tłuszczy tworzący kompleks, który odpowiada za to, że pęcherzyki płucne nie zapadają się podczas wydechu. Jest on produkowany przez płuca płodu od około 26. tygodnia ciąży, ale zwykle jego ilość u wcześniaków w kilku następnych tygodniach jest niewystarczająca. Z tego powodu kobietom w ciąży, która jest zagrożona przedwczesnym porodem podaje się często sterydy, aby przyspieszyć proces dojrzewania układu oddechowego dziecka.

Jednak im młodsze dziecko, tym niestety większa szansa na to, że będzie ono wymagać zastosowania intubacji dotchawiczej i wentylacji mechanicznej z użyciem respiratora. Na szczęście obecne maszyny są na tyle inteligentne, że są w stanie podawać kilkadziesiąt oddechów w ciągu jednej minuty, których objętość czasami nie przekracza kilkudziesięciu mililitrów. Zwykle w celu zwiększenia bezpieczeństwa rurkę intubacyjną wprowadza się do tchawicy przez nos.

Innym sposobem wsparcia układu oddechowego, popularnym u starszych wcześniaków jest tzw. CPAP (ang. Continuous positive airway pressure), czyli ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych. Ta metoda dzięki dodatnim wartościom ciśnienia uniemożliwia zapadanie się pęcherzyków płucnych, ale można ją zastosować tylko wtedy, gdy maluch samodzielnie oddycha. Niekiedy sprawdza się także podawanie tlenoterapii z wysokim przepływem skierowanym do nosa. Jeśli chodzi o leki to częstą praktyką jest podawanie sterydów i tu ciekawostka kofeiny. Kofeinę stosujemy u wcześniaków, głównie w celu poprawy oddychania i zmniejszenia liczby napadów bezdechu, czyli czasowego zaprzestania oddychania oraz konieczności stosowania urządzeń wspomagających oddychanie.

O tym, jak działa respirator możesz przeczytać 👉 tutaj.

Wcześniactwo – problemy związane z układem nerwowym

Grupą powikłań wcześniactwa, która zazwyczaj w największym stopniu martwi lekarzy i rodziców są problemy związane z niedojrzałym układem nerwowym. Poważnym problemem, który może bezpośrednio wpływać na rozwój dziecka w przyszłości, a także na jego jakość życia i zdolność do prawidłowego funkcjonowania.

Częstym powikłaniem są krwawienia dokomorowe (ang. IVH – intraventricular hemorrhage), czyli pojawienie się krwi w komorach mózgu. Przyczyną tych stanów jest niedojrzałość naczyń krwionośnych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Największe ryzyko krwawienia występuje w pierwszym okresie po urodzeniu, a dodatkowo jest ono ściśle związane z wiekiem wcześniaka, tzn. jest ono tym większe, im mniejsze i bardziej niedojrzałe jest dziecko. Badaniem diagnostycznym, które jest bardzo pomocne w ocenie tego powikłania jest USG, które wykonuje się przez ciemiączko. Dobrą wiadomością jest ta, że nie wszystkie krwawienia do komór mózgu wiążą się z poważnymi konsekwencjami. Te, które określamy jako stopień pierwszy i drugi, zwykle samoistnie ustępują. Większy problem stanowią IVH stopnia III i IV, wymagające częstej kontroli stanu wcześniaka, a niekiedy również specjalistycznego leczenia.

Problemy z narządem wzroku – retinopatia wcześniacza

Retinopatia wcześniacza (ang. Retinopathy of prematurity – ROP) to choroba niedojrzałej siatkówki. Występuje u wcześniaków, u których naczynia siatkówki nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Po urodzeniu nieprawidłowy proces unaczynienia, któremu towarzyszy rozrost tkanki łącznej. Zachodzące zmiany powodują przez swój rozrost odwarstwienie siatkówki. Z tego powodu wcześniaki są narażone na większe ryzyko różnych zaburzeń wzroku np. niedowidzenia, zaćmy czy zeza, ale największym zagrożeniem jest niewątpliwie ryzyko całkowitej utraty wzroku. Dlatego każdy wcześniak podczas pobytu w OIT-N musi być konsultowany przez lekarza okulistę, a w razie stwierdzenia retinopatii zakwalifikowany do odpowiedniego leczenia. Możliwości związane z leczeniem retinopatii są na szczęście dość duże. Niekiedy konieczne jest wykonanie laseroterapii, a czasem podanie specjalnych leków bezpośrednio do oka.

Czym jest leukomalacja u wcześniaków?

Leukomalacja okołokomorowa (ang. PVL- Periventricular leukomalacia) to uszkodzenie istoty białej mózgu. Istotę białą tworzy tak naprawdę sieć włókien nerwowych, których zadaniem jest przesyłanie impulsów pomiędzy ciałami rozmaitych komórek nerwowych. Leukomalacja występuje dużo rzadziej niż opisywane wyżej krwawienia dokomorowe i dotyka około 5% wszystkich wcześniaków. Podobnie jak krwawienia ryzyko pojawienia się tego problemu jest największe u tych maluszków, które urodzone są najwcześniej. Diagnostyka tych powikłań opiera się głównie na przezciemiączkowym USG oraz badaniu rezonansu magnetycznego (MRI) mózgu. Główną konsekwencją leukomalacji są zaburzenia ruchowe w kolejnych etapach rozwoju dziecka.

Wcześniactwo to także problemy z odpornością

Myślę, że wiesz już wystarczająco, aby przyznać, że wcześniaki nie są odpowiednio przygotowane na funkcjonowanie w otaczającej je rzeczywistości. Podobnie jak układ oddechowy i nerwowy, także odporność, czyli układ immunologiczny nie potrafi prawidłowo wykonywać swoich zadań. Wcześniaki mają znacznie obniżoną odporność, a przez to są dużo bardziej podatne na infekcje, zakażenia, a także sepsę. Jedną z przyczyn zwiększonego ryzyka jest niewątpliwie brak przeciwciał matki, które rozwijające się w macicy dziecko otrzymuje dopiero od 33. tygodnia ciąży. Innym problemem jest niewystarczające karmienie drogą naturalną, mlekiem matki, które czasem trudno kontynuować, kiedy wcześniak jest leczony na OIT-N. Dobrą praktyką są próby karmienia maluszków pokarmem naturalnym i zachęcanie zatroskanych mam do odciągania własnego pokarmu. Dodatkowym działaniem, które ma zwiększać odporność jest odpowiedzialna realizacja szczepień ochronnych. W czasie pobytu na intensywnej terapii bardzo dużą rolę odgrywa także profilaktyka, czyli ograniczanie ryzyka o ochrona przed potencjalnymi zakażeniami.

Wcześniactwo – problemy związane z niedojrzałym układem pokarmowym

Niedojrzały przewód pokarmowy wcześniaka stwarza wiele problemów z prawidłowym żywieniem najmłodszych pacjentów. Brak odruchu ssania oraz nieprawidłowe funkcjonowanie całego układu pokarmowego czyni leczenie żywieniowe wcześniaka nie lada wyzwaniem dla całego zespołu medycznego. Na szczęście jest wiele możliwości prowadzenia terapii żywieniowej u takich maluchów. Jedną z metod jest karmienie mlekiem naturalnym lub specjalnymi preparatami modyfikowanymi przez odpowiedni cewnik umieszczony w żołądku. Początkowo ilości pokarmu, które podajemy dzieciom są bardzo małe i wynoszą dosłownie kilka lub kilkanaście mililitrów. Jeżeli takie ilości mleka nie powodują problemów, to z czasem zwiększa się objętość poszczególnych posiłków.

Żywienie dożylne

Leczenie żywieniowe na każdym OIT, także na takim przeznaczonym dla noworodków i wcześniaków możemy prowadzić także drogą dożylną. W tym celu przygotowuje się często indywidualnie skomponowane preparaty zawierające odpowiednią ilość białka, glukozy, tłuszczy, elektrolitów, witamin oraz pierwiastków śladowych, które są dostosowane do masy ciała, zapotrzebowania oraz wyników badań laboratoryjnych. Takie preparaty zazwyczaj przygotowuje szpitalna pracownia żywieniowa lub szpitalna apteka. U każdego wcześniaka dużym wyzwaniem jest także uzyskanie odpowiedniego dostępu dożylnego. Bezpośrednio po urodzeniu jako dostęp centralny możemy wykorzystać żyłę pępkową, czyli element pępowiny, który w czasie ciąży odpowiadał za przekazywanie wszystkich substancji odżywczych od matki. W kolejnych etapach leczenia układ krążenia wcześniaka zmienia się i żyła pępkowa przestaje odgrywać istotną rolę. W takich przypadkach zwykle zakłada się specjalny cewnik centralny do żyły udowej.

Najczęstsze powikłania związane z układem pokarmowym

Głównym problemem u każdego wcześniaka są zaburzenia czynnościowe, które łączą się z nieprawidłową perystaltyką, czyli przemieszczaniem pokarmu oraz właściwym wchłanianiem substancji odżywczych. Największym problemem, który czasami wymaga leczenia chirurgicznego jest martwicze zapalenie jelit (ang. NEC, necrotizing enterocolitis). Przyczyny NEC nie są do końca znane, ale wiadomo, że sama choroba powoduje uszkodzenie ściany jelita i wymusza całkowite zaprzestanie żywienia drogą przewodu pokarmowego. Podobnie jak w przypadku krwawień dokomorowych, najbardziej narażone na wystąpienie NEC są najbardziej skrajne wcześniaki, urodzone przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży. Jeżeli zachodzi konieczność leczenia operacyjnego, często niezbędne jest wycięcie, czyli resekcja fragmentu jelita. Konsekwencją tych ratujących życie działań może być tzw. zespół krótkiego jelita i zespoły zaburzeń wchłaniania w kolejnych miesiącach rozwoju dziecka. Czasem jednak rozwój przewodu pokarmowego (także jelit) powoduje ustąpienie tego problemu. Dobrą wiadomością jest ta, że duża liczba przypadków NEC daje się wyleczyć bez trwałych konsekwencji w przyszłości.

Wcześniak może mieć również problemy z układem krążenia

Problemy z układem krążenia u wcześniaków mogą wynikać z różnych przyczyn. Pierwszą z nich jest niskie ciśnienie krwi, czyli inaczej hipotensja. Może być ona spowodowana zarówno przez niedojrzałe serce, które nie jest w stanie odpowiednio mocno pompować krwi (wytworzyć odpowiedniego rzutu serca), ale także np. ciężkie zakażenia i sepsę.

Oddzielnym problemem są także różne wady serca. Jedną z takich wad jest przetrwały przewód tętniczy (ang. PDA – Patent ductus arteriosus), czyli naczynie krwionośne, które u płodu łączy aortę i tętnicę płucną. W krążeniu płodowym pełni ono istotną funkcję, ale po urodzeniu raczej szkodzi niż pomaga, bo powoduje mieszanie się krwi i zaburzenie prawidłowego krążenia krwi. W normalnych fizjologicznych warunkach PDA zamyka się samoistnie w ciągu kilku dni po urodzeniu. U wcześniaków PDA może stać się przyczyną leczenia chirurgicznego.

Inną wadą jest przetrwały otwór owalny (ang. PFO, patent foramen ovale), który również jest pozostałością po życiu płodowym. Znajduje się w przegrodzie międzyprzedsionkowej, która oddziela prawy i lewy przedsionek serca. PFO umożliwia przepływ krwi między prawą i lewą stroną serca, zapewniając przepływ krwi z ominięciem nieczynnych w życiu płodowym płuc. To prawidłowa struktura, ponieważ pozwala na ominięcie krążenia płucnego. Płód go nie potrzebuje, ponieważ jego płuca nie działają, a tlen dostarcza mu organizm matki.

Późne wcześniactwo – co to takiego

Późny wcześniak to noworodek, który przychodzi na świat pomiędzy 34. a 36. tygodniem ciąży. Wyglądem z pewnością przypomina inne noworodki donoszone. Jednak musisz wiedzieć, że podobnie do innych wcześniaków, jest on narażony na większe ryzyko powikłań i konieczność leczenia w OIT-N. Jednocześnie późne wcześniaki to największa grupa wszystkich noworodków urodzonych przed czasem i stanowi około 70% przypadków. Przyczyny późnego wcześniactwa do przede wszystkim przedwczesne pęknięcie błon płodowych (PPROM), stres matki, a także zwiększona ilość elektywnych cięć cesarskich

Późne wcześniactwo – najczęstsze problemy po urodzeniu

Późne wcześniaki w porównaniu z donoszonymi noworodkami mają wiele problemów z przystosowaniem się do otaczającej rzeczywistości. Zazwyczaj wynikają one po prostu z niedojrzałości poszczególnych układów – oddechowego, pokarmowego, regulacji temperatury czy zdolności metabolicznych. Najczęstszymi problemami późnych wcześniaków są:

• hipoglikemia – związana z mniejszą rezerwą węglowodanów i tłuszczy, problemami z karmieniem czy większym zużyciem glukozy;
• zaburzenia oddychania – za które odpowiada niedojrzałość anatomiczna i funkcjonalna płuc;
• przedłużona żółtaczka – u późnych wcześniaków rozpad hemoglobiny płodowej następuje później nawet po ok. 7 dniach od urodzenia, częściej również należy stosować fototerapię;
• problemy z karmieniem – powodujące większy niż normalnie spadek masy ciała. Objawiają się słabszą siłą ssania, a także odpowiednią koordynacją ssania, oddychania i połykania pokarmu. Problemy z karmieniem występują dość często, a brak przyrostu masy ciała bywa powodem przedłużonej hospitalizacji;
• trudności w utrzymaniu prawidłowej temperatury ciała – wywołane niedojrzałością systemu termoregulacji i mniejszą ilością brązowej tkanki tłuszczowej.

Późne wcześniactwo to także konieczność dłuższej hospitalizacji

Głównym powodem, dla którego późne wcześniaki powinny pozostać dłużej w oddziale noworodkowym jest niedojrzałość wielu układów i systemów. Najczęstszymi przyczynami są zaburzenia oddychania, przedłużająca się żółtaczka oraz problemy z prawidłowym karmieniem, przyswajaniem pokarmu oraz przybieraniem na wadzie. Zbyt szybki wypis do domu może w wielu sytuacjach wymusić zrobienie kroku wstecz i ponowną hospitalizację. Z pewnością dla żadnego rodzica nie jest to łatwy czas, kiedy musi oczekiwać na nowo narodzone dziecko, które wymaga leczenia w szpitalu. Czasem jednak lepiej poczekać kilka dni, niż niepotrzebnie narazić maluszka na ponowne leczenie szpitalne w niedługim czasie.

Kilka porad dla rodziców wcześniaków

Na początku od razu zaznaczę, że nie jestem rodzicem wcześniaka. Jako lekarz rezydent, a później specjalista pracowałem wiele lat na Oddziale Intensywnej Terapii dla dzieci. Miałem okazję wiele razy obserwować trudną drogę wcześniaków i ich rodziców do normalnego, zwykłego życia. Z tego powodu chciałbym przekazać wszystkim rodzicom kilka porad i moich obserwacji, które mogą się przydać w razie takiej sytuacji. Nie czuję się jednak ekspertem od neonatologii, dlatego poniżej znajdziesz kilka linków do miejsc w internecie, w których masz szansę takich ekspertów spotkać.

Jeśli chodzi o moje obserwacje to przedstawię Ci je w punktach poniżej:

Laktacja i karmienie pokarmem naturalnym

Laktacja i karmienie pokarmem naturalnym jest dla wcześniaków bardzo istotnym elementem leczenia. Udowodniono, że pokarm matki zmniejsza ryzyko NEC oraz korzystnie wpływa na odporność. Każda mama wcześniaka musi pamiętać o tym, że jeżeli nie będzie odciągać mleka to laktacja zaniknie bezpowrotnie.

Wsparcie innych

Poszukaj wsparcia innych rodziców i instytucji. Poniżej znajdziesz linki do kilku fundacji i organizacji, które służą pomocą i radą wszystkim rodzicom wcześniaków. Nie bój się prosić o pomoc, w końcu możesz nie wiedzieć pewnych rzeczy. Nikt nie jest przygotowany na przedwczesne pojawienie się dziecka. Dlatego warto wysłuchać innych rodziców, którzy mierzyli się z podobnymi problemami wcześniej.

Zadbaj o siebie i bliskich

Zadbaj o siebie i swoją rodzinę. Zwykle kobieta po porodzie przedwczesnym wcześniej dochodzi do zdrowia niż jej dziecko, które jest wcześniakiem. Pobyt maluszka na OIT-N może potrwać kilka miesięcy. Każda mama, żona musi pamiętać, że dużo łatwiej nabrać sił psychicznych i fizycznych będąc w domu z rodziną. Zwykle czas przeznaczony na odwiedziny u dziecka leczonego w OIT-N jest mocno ograniczony dużą ilością badań i koniecznych do wykonania procedur. Zatem przebywanie w szpitalu przez całą dobę po prostu nie ma sensu i tylko zwiększa negatywne odczucia i potęguje smutki.

Dotykaj i mów do dziecka

Nie bój się dotykać i mówić do dziecka. Już w życiu płodowym dziecko uczy się odczuwać i słuchać mamy. Po urodzeniu będąc w inkubatorze wcześniakom dużo trudniej zapewnić poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Dlatego warto podczas przebywania z dzieckiem zadbać o dotyk i bliskość. Znane wszystkim kangurowanie noworodka, czyli położenie dziecka na piersi i brzucha w wielu sytuacjach może nie być możliwe. Warto jednak pytać personel medyczny o taką możliwość. A na pewno warto opanować swój strach i uprzedzenia, że możemy tej kruszynce zrobić jakąś krzywdę.

Fundacje i miejsca pomocne dla rodziców wcześniaków:

• Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom – link 👉 tutaj,
• Fundacja Koalicja dla Wcześniaka – link 👉 tutaj,
• Portal dla rodziców wcześniaków – link 👉 tutaj.

Podsumowanie

Wiesz już, że wcześniactwo to nie tylko inna data porodu dziecka. To skomplikowany i bardzo złożony medyczny problem dla malutkiej istoty, która pojawia się niespodziewanie na świecie. Mam nadzieję, że w tym wpisie udało mi się choć trochę oswoić ten temat i teraz wiesz już, dlaczego jest on taki istotny. Na szczęście w dzisiejszych czasach neonatologia i intensywna terapia noworodka ma bardzo duże możliwości leczenia i wspierania wcześniaków. W wielu przypadkach nie tylko możemy uratować życie, ale także zdrowie najmłodszych pacjentów, u których z czasem po wcześniactwie zostaje tylko wspomnienie. Znam wiele historii pacjentów, którzy walcząc o każdy dzień po urodzeniu z czasem wyrosły na piękne, zdrowe i niekiedy łobuzujące dzieciaki.

Tym optymistycznym akcentem pragnę również podziękować Ci za dotarcie do końca tego wpisu. Jak zawsze chcę poprosić Cię także o to, aby podzielić się tą wiedzą z innymi. Jeżeli Ci się podobało, to zajrzyj na inne artykuły i pokaż je innym. Życzę dużo zdrowia, nie tylko wcześniakom, ale również rodzicom i wszystkim czytelnikom mojego bloga 🙂.

PS. Za kilka dni, dokładnie 17 listopada będziemy obchodzić kolejny Światowy Dzień Wcześniaka. Wspólnie zadbajmy o to, aby dowiedzieć się więcej na temat tego problemu. Doceńmy także wszystkich medyków, zaangażowanych na co dzień w pomoc tej grupie pacjentów. Robią świetną robotę, wiem coś o tym – widziałem na własne oczy 😛.