Alergia wziewna u dzieci

Czy Twoje dziecko często kicha, kaszle, ma katar lub swędzenie oczu w sezonie wiosennym? Prawdopodobnie głównym winowajcą jest alergia wziewna. Jeśli jesteś rodzicem to nie martw się, nie jesteś sam! Alergie wziewne u dzieci to częsty problem, który może wpłynąć na ich codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Jednak czy trzeba zawsze rezygnować z wiosennych spacerów i zabaw na świeżym powietrzu z powodu alergii? W tym artykule dowiesz się, jak pomóc swojemu dziecku w walce z alergiami wziewnymi oraz jak im skutecznie zapobiegać.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Kiedy nasz organizm jest narażony na największe zagrożenie wystąpienia alergii sezonowej.
• Jak rozpoznawać objawy alergii u dziecka i jak pomóc mu w radzeniu sobie z nimi.
• Jakie są metody wykorzystywane w diagnostyce alergii.
• Jakie leki warto mieć w domu i zabierać na wiosenne wycieczki, aby szybko i skutecznie złagodzić objawy alergii?
• Jakie są możliwości i metody leczenia alergii.

Alergia wziewna u dzieci – jak wykorzystać kalendarz pylenia w profilaktyce?

Jeśli nie jesteś alergikiem to możesz nie wiedzieć czym jest kalendarz pylenia. W skrócie jest to zestawienie informacji na temat okresów, w których występuje największe ryzyko kontaktu z pyłkami roślin. Dla rodziców dzieci z alergiami wziewnymi takie narzędzie to skarbnica wiedzy, która pozwala uniknąć niepotrzebnego narażenia na alergeny i zmniejszyć dolegliwości z nimi związane. Dzięki niemu możesz śledzić intensywność pylenia różnych roślin w różnych miesiącach i dostosować tryb życia dziecka, tak aby minimalizować jego ekspozycję na alergeny.

Kalendarz pylenia w praktyce

Początki pylenia roślin w naszym kraju zaczynają się zazwyczaj już na początku lutego. Dominują wtedy pyłki leszczyny i olchy. Nie wiem, czy wiesz, że przy odpowiednio sprzyjającej pogodzie proces ten może zacząć się nawet w styczniu. Kolejnym istotnym miesiącem jest kwiecień, ponieważ wtedy w powietrzu krąży pyłek brzozy, czyli główny wiosenny alergen, odpowiedzialny za pojawienie się alergicznego zapalenia spojówek oraz nieżytu nosa. Jeszcze wcześniej problemy powoduje topola. Drzewa liściaste pylą mniej więcej do połowy maja, wtedy przypada okres kwitnienia dębu. Ciepłe wiosenne miesiące (maj, czerwiec), a także początek lata to czas pylenia traw i zbóż. W sierpniu i wrześniu natomiast dominują pyłki chwastów, głównie bylicy.

Warto podkreślić, że na terenie Polski początek i koniec pylenia zależy od regionu, klimatu, jak również od poszczególnych gatunków roślin. Drzewa i trawy najszybciej zaczynają wytwarzać alergeny w regionach południowo – zachodnich, a dopiero po około dwóch tygodniach w części północno – wschodniej. Inaczej zachowują się rośliny złożone np. chwasty i opisywana wyżej bylica, które najszybciej zaczynają sprawiać kłopoty w regionach południowo – wschodnich. Dlatego wiedza zawarta w kalendarzu pylenia z pewnością może pomóc Ci ograniczyć ryzyko narażenia na konkretny typ alergenu. Warto z niej skorzystać w praktyce.

Aktualny kalendarz pylenia znajdziesz pod linkiem 👉 tutaj.

Alergia wziewna u dzieci – objawy

Charakterystyczne objawy

Pewnie większość z nas na hasło alergia potrafi wymienić kilka charakterystycznych objawów, po których można ją rozpoznać. Pamiętaj jednak, że zarówno dziecko, jak i dorosły mogą prezentować tylko niektóre z nich. Warto zwrócić uwagę na:

• kichanie;
• wodnisty katar, swędzenie i uczucie zablokowanego nosa;
• łzawienie, swędzenie, zaczerwienienie oczu oraz przekrwienie spojówek;
• kaszel, szczególnie nocą i po wysiłku fizycznym;
• świąd skóry, wysypka, pokrzywka;

Inne problemy, jakie możesz zaobserwować wynikają z dużego obrzęku błony śluzowej nosa. W takim przypadku pojawia się pogorszenie węchu, bóle głowy, a także trudności ze snem. Konsekwencją może być nieustanne uczucie zmęczenia oraz pogorszenie jakości życia.

Alergia u dzieci może przypominać inne choroby

Musisz wiedzieć, że w niektórych sytuacjach objawy nasilonej alergii nie różnią się zbytnio od tych, które obserwujemy przy zwykłej infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych np. drapanie w gardle, czy wspomniany wyżej katar lub kaszel.

Czasami mogą pojawić się nasilone objawy sugerujące astmę oskrzelową takie jak: napady męczącego kaszlu połączone z charakterystycznym świszczącym oddechem, pogorszeniem tolerancji wysiłku, a także uczuciem bólu lub ucisku w klatce piersiowej.

Pamiętaj, że objawy alergii wziewnej mogą być trudne do zdiagnozowania, ponieważ są one podobne do objawów innych chorób, takich jak przeziębienie czy inne choroby dróg oddechowych. Musisz zwrócić uwagę na częstotliwość ich występowania, a także na to, w jakich warunkach występują. Istotny jest również fakt, że opisane symptomy mogą pojawiać się dopiero po kilku godzinach lub nawet dniach po kontakcie z alergenem. Dlatego, jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma alergię wziewną, najlepiej skonsultuj się ze swoim lekarzem pediatrą lub alergologiem.

W codziennej obserwacji objawów pomocna może być aplikacja Dzienniczek alergii, którą znajdziesz 👉 tutaj.

Alergia wziewna u dzieci – diagnostyka

Ogólne wskazania do wizyty u alergologa i diagnostyki alergii

Nie w każdym przypadku podejrzenia alergii wziewnej u dzieci wykonujemy rozszerzoną diagnostykę. W niektórych sytuacjach wizyta u alergologa i przeprowadzenie testów jest niezbędna. Bezwzględne wskazania do diagnostyki alergii obejmują:

• wystąpienie ciężkiej reakcji alergicznej, takich jak: wstrząs anafilaktyczny, obrzęk naczynioruchowy;
• częste, nawracające lub utrzymujące się dłuższy czas objawy alergii;
• podejrzenie występowania alergii na przyjmowane leki;
• podejrzenie atopowego zapalenia skóry;

Oczywiście, nawet jeśli powyższe wskazania nie zostaną spełnione pamiętaj, że zawsze masz możliwość konsultacji z lekarzem specjalistą i w razie konieczności ustalenia właściwego postępowania diagnostycznego i ewentualnego leczenia.

Wywiad to podstawa

Zanim lekarz zleci wykonanie jakichkolwiek badań lub testów diagnostycznych z pewnością spróbuje zdobyć niezbędne informacje na temat dotychczasowego przebiegu choroby. Szczegółowy wywiad lekarski obejmuje ocenę:

• częstotliwości występowania objawów;
• stopnia nasilenia objawów alergii;
• okoliczności, w jakich występują objawy alergii;
• innych chorób współistniejących;
• występowania chorób alergicznych u członków najbliższej rodziny.

Nie wiem, czy wiesz, ale wywiad lekarski jest również podstawowym narzędziem do rozpoznawania astmy oskrzelowej u dzieci.

Testy alergologiczne u dzieci

Najpopularniejszą metodą, służącą do wstępnego rozpoznania alergii są testy skórne. Są one bardzo przydatne do diagnostyki alergii wziewnych i kontaktowych, natomiast mają dość ograniczoną skuteczność w przypadku tych pokarmowych. Podczas tego rodzaju badania sprawdza się reakcje roztworu zawierającego alergen z tkanką organizmu. Pojawiający się po kontakcie z alergenem bąbel świadczy o obecności swoistych przeciwciał.

Inną metodą jest oznaczanie stężenia immunoglobulin IgE we krwi pacjenta. Ta grupa przeciwciał jest bezpośrednio zaangażowana w powstawanie reakcji alergicznych, dlatego wynik powyżej normy może świadczyć o występowaniu alergii.

W przypadku alergii pokarmowych pomocne mogą być diety eliminujące konkretne produkty żywieniowe i obserwowanie efektów, czyli występowania lub zanikania objawów reakcji alergicznych.

Kiedy można wykonać testy alergiczne u dziecka?

Punktowe testy skórne

Wiesz już, że testy skórne są podstawowym narzędziem w diagnostyce alergii. Niestety z uwagi na brak współpracy z maluchem bardzo trudno je poprawnie wykonać. Dodatkowym problemem jest mniejsza wrażliwość skóry, co w konsekwencji może skutkować uzyskaniem wyniku fałszywie ujemnego, pomimo występowania charakterystycznych objawów alergii. Innym problemem jest częste stosowanie leków przeciwhistaminowych, które są dostępne dla każdego rodzica jako preparaty OTC (sprzedawane w aptece bez recepty). Z powyższych powodów ten rodzaj testów wykonujemy zwykle u dzieci powyżej 3. a nawet 4. roku życia, czyli w momencie, kiedy skóra jest prawidłowo reaktywna i możliwa jest współpraca z dzieckiem.

Oznaczanie poziomu przeciwciał IgE

W celu uzyskania wiarygodnych wyników oznaczanie poziomu przeciwciał IgE z surowicy krwi wykonujemy u dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia. Ten rodzaj immunoglobulin organizm zaczyna wytwarzać już w czasie życia płodowego (ok. 11 tygodnia ciąży). Niemniej jednak w pierwszym okresie życia poziom IgE jest zazwyczaj zbyt niski i może powodować uzyskanie fałszywie ujemnego wyniku badania.

Jak odpowiednio przygotować się do testów alergicznych?

Jeśli planujesz wykonanie testów alergicznych u swojego dziecka to z pewnością przyda Ci się kilka praktycznych wskazówek jak się do nich odpowiednio przygotować. Pamiętaj, że każdą diagnostykę warto przeprowadzić po wcześniejszej konsultacji z lekarzem specjalistą, co pozwoli na wybranie optymalnego momentu na takie badania. Zapamiętaj lub zapisz sobie poniższe zalecenia:

1. Wykonaj badania w czasie, gdy nie występują objawy alergii – np. poza okresem pylenia.
2. Punktowe testy skórne powinny być wykonywane po przerwaniu leczenia objawowego lekami przeciwalergicznymi – najlepiej po 10-14 dniach przerwy.
3. W przypadku oznaczania poziomu przeciwciał IgE z krwi zazwyczaj nie jest konieczne przerywanie leczenia objawowego – pamiętaj, że lekarz może podjąć inną decyzję.
4. Do wykonania testów diagnostycznych zwykle nie trzeba stosować specjalnej diety, jak również pozostawać na czczo w dniu badania.

Czy warto powtarzać testy alergiczne u dzieci?

U pacjentów z rozpoznaną alergią po wykonaniu odpowiednich testów alergicznych warto powtarzać je co 6-12 miesięcy. Występowanie nadwrażliwości na dany alergen nie wyklucza bowiem, że organizm nie może uczulić się na następny. Planowanie kolejnych kroków diagnostycznych powinno odbywać się w porozumieniu z lekarzem alergologiem. Pozwoli to na ustalenie właściwej częstotliwości badań i będzie połączone z odpowiednim okresem leczenia.

Alergia wziewna u dzieci – jakie leki warto mieć w domu

Podstawowym sposobem łagodzenia dolegliwości związanych z objawami alergii jest stosowanie leków przeciwhistaminowych. Większość z substancji działających objawowo możesz znaleźć w preparatach dostępnych w każdej aptece w postaci tabletek, syropów lub kropli. Dużą grupę leków stanowią tzw. preparaty OTC, co oznacza, że aby je stosować, nie potrzebujesz recepty od lekarza. Moim zdaniem przed podjęciem decyzji, warto jednak porozmawiać na ten temat ze swoim lekarzem pediatrą. Do popularnych leków antyhistaminowych zaliczamy cetyryzynę, desloradytynę czy dimetynden.

Cetyryzyna

Jest to lek przeciwhistaminowy II generacji. W niewielkim stopniu przenika przez barierę krew–mózg, dlatego nie ma działania nasennego. We wczesnej fazie reakcji alergicznej zmniejsza ilość histaminy bezpośrednio przy receptorach. Dodatkowo w późniejszej fazie hamuje przemieszczanie się komórek uczestniczących w procesie zapalnym oraz zmniejsza ilość uwalnianych przez nie substancji nasilających odczyn zapalnego. Lek ten dodatkowo zmniejsza nadreaktywność oskrzeli i zapobiega ich skurczowi. Podstawowym wskazaniem do stosowania jest leczenie i profilaktyka przewlekłego oraz sezonowego alergicznego nieżytu nosa, zapalenia spojówek oraz przewlekłej pokrzywki nieznanego pochodzenia. Zapamiętaj, że u dzieci lek ten może wywoływać uczucie zmęczenia, a także reakcję paradoksalną w postaci nadmiernego pobudzenia.

Desloratadyna

Podobnie jak cetyryzyna jest to lek przeciwhistaminowy. Działanie polega na blokowaniu histaminy, która jest substancją chemiczną wytwarzaną przez organizm w odpowiedzi na alergeny, takie jak pyłki, roztocza lub sierść zwierząt domowych. Głównym wskazaniem jest łagodzenie objawów alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa (katar sienny), takich jak kichanie, swędzenie, katar i łzawienie oczu. Innym zastosowaniem jest łagodzenie objawów pokrzywki. Przyjmowanie desloratydyny może powodować suchość w ustach, ból głowy i zmęczenie. Zazwyczaj te objawy są łagodne i ustępują samoistnie. U małych dzieci najczęstszymi objawami związanymi ze stosowaniem tego leku są biegunka, gorączka i bezsenność. Dodatkowo desloratadyna może powodować senność, dlatego ważne jest, aby unikać prowadzenia pojazdów do czasu poznania wpływu leku na pacjenta.

Czym różni się cetyryzyna od desloratydyny?

Cetyryzyna i desloratadyna to leki przeciwhistaminowe drugiej generacji, które stosujemy w leczeniu alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, pokrzywki lub innych reakcji alergicznych. Oba leki działają poprzez blokowanie działania histaminy, która jest substancją chemiczną wytwarzaną przez organizm w odpowiedzi na alergeny.

Najważniejsze różnice pomiędzy tymi substancjami to:

• Główną różnicą pomiędzy cetyryzyną a desloratadyną jest ich struktura chemiczna.
• Desloratadyna jest silniejszym lekiem przeciwhistaminowym niż cetyryzyna i ma dłuższy czas działania.
• Cetyryzyna ma szybszy początek działania i może być bardziej skuteczna w łagodzeniu niektórych objawów, takich jak swędzenie i kichanie.
• Preparaty zawierające desloratadynę są zazwyczaj droższe.

Ostatecznie wybór pomiędzy cetyryzyną, a desloratadyną zależy od indywidualnych czynników, takich jak nasilenie objawów, historia choroby pacjenta oraz koszt leku. Najlepiej skonsultuj się z lekarzem, aby określić, który lek jest najlepszy dla Ciebie.

Dimetynden

Jest to lek przeciwhistaminowy I generacji. Hamuje również działanie innych mediatorów reakcji alergicznych typu wczesnego, a także działa uspokajająco i przeciwświądowo. Oprócz tego wykazuje miejscowe działanie znieczulające dlatego, jeśli zastosujemy go bezpośrednio na skórę, będzie zmniejszał obrzęki i łagodził podrażnienia skóry.

Podstawowym wskazaniem do stosowania jest leczenie objawowe świądu skóry. Możesz z niego skorzystać w stanach takich jak: pokrzywka, wyprysk kontaktowy, ukąszenia owadów, oparzenie słoneczne, powierzchowne oparzenia skóry I stopnia oraz ospa wietrzna. Dodatkowo czasem wykorzystujemy go w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, jeśli leki II generacji są nieskuteczne. Innym wskazaniem są alergie pokarmowe lub odczyny polekowe.

Pamiętaj, że w przypadku stosowania doustnego mogą pojawić się objawy niepożądane. Przykładem mogą być: uczucie zmęczenia, senność, niekiedy bóle i zawroty głowy, objawy pobudzenia, nudności, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego czy suchość w ustach. U niemowląt z powodu silnego działania uspokajającego lek ten może być przyczyną bezdechu podczas snu.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tych lekach, koniecznie zajrzyj do darmowego e-booka, którego dla Ciebie przygotowałem. Możesz go pobrać 👉 tutaj.

Inne metody leczenia alergii u dzieci

Oprócz opisywanych leków stosowanych objawowo istnieją inne, moim zdaniem ważniejsze elementy leczenia alergii. Najważniejszą kwestią jest profilaktyka i eliminacja alergenu z otoczenia alergika lub z jego diety w sytuacji, gdy rozpoznano alergię pokarmową. Leczenie przyczynowe polega na immunoterapii, czyli popularnym odczulaniu.

Alergia wziewna u dziecka – zasady profilaktyki

Zmniejszenie narażenia organizmu wrażliwego na kontakt z alergenem jest głównym celem działań profilaktycznych. Jeśli jako rodzic masz wiedzę na temat tego, jaka jest zasadnicza przyczyna występowania alergii u Twojego dziecko, to możesz zadbać o minimalizowanie ryzyka wystąpienia uporczywych objawów.

Według Polskiego Towarzystwa Alergologicznego zasady profilaktyki u osób uczulonych na pyłki obejmują:

• spanie przy zamkniętych oknach;
• unikanie spacerów w dni o wysokim stężeniu pyłków;
• noszenie okularów przeciwsłonecznych, maksymalnie zabudowanych, aby ograniczyć kontakt spojówek z alergenami;
• wymiana ubrań i kąpiel bezpośrednio po spacerze na świeżym powietrzu;
• pozostawianie ubrań w innym pomieszczeniu, poza sypialnią;
• unikanie suszenia prania w ogrodzie czy na balkonie;
• unikanie jazdy samochodem przy otwartych oknach, stosowanie filtrów przeciwpyłkowych;
• unikanie prac w ogrodzie, koszenie trawy przed wytworzeniem się kwiatostanów.

Przygotowując się do napisania tego artykułu dotarłem także to informacji, że ponad połowa osób uczulonych na pyłki roślin ma objawy zespołu jamy ustnej, czyli podrażnienia śluzówek po spożyciu pokarmów reagujących krzyżowo. Chorzy uczuleni na pyłki brzozy zazwyczaj nie mogą jeść jabłek, owoców pestkowych, kiwi, surowej marchewki czy selera.

A jeśli interesuje Cię temat zasad profilaktyki związanych z innymi alergiami zachęcam do odwiedzin na stronie PTA link 👉 tutaj.

Zapobieganie chorobie alergicznej u dzieci

Być może nie wiesz, że istnieją pewne sposoby działania, służące zapobieganiu chorobom alergicznym. Jeżeli w Twojej rodzinie są osoby, które mają takie problemy to warto wdrożyć je, aby ograniczyć ryzyko pojawienia się alergii u dziecka. Najważniejszą kwestią jest wykluczenie ekspozycji dziecka na dym tytoniowy. Poza tym, jeśli tylko jest taka możliwość, to niemowlęta do 6. miesiąca życia powinny być karmione wyłącznie piersią. Warto również zapytać lekarza alergologa o zalecenia związane z ograniczaniem ekspozycji na konkretne alergeny.

Immunoterapia, czyli popularne odczulanie

Immunoterapia swoista jest metodą leczenia, która działa bezpośrednio na przyczynę wywołującą alergię. W niektórych przypadkach sama profilaktyka nie pozwala na całkowite wyeliminowanie problemu, gdyż nie da się ograniczyć kontaktu z niektórymi alergenami. Czasem też nie warto podejmować niepotrzebnego ryzyka, chociażby występowania alergii o bardzo ciężkim przebiegu np. na jad owadów. Rozwiązaniem w tej sytuacji jest immunoterapia, która polega na podawaniu stopniowo zwiększanej dawki rozcieńczonego alergenu. Celem takiego działania jest stworzenie szansy na stopniowe przyzwyczajenie organizmu do danej substancji uczulającej.

U dzieci powyżej 5. roku życia najczęstsze wskazania do immunoterapii obejmują:

• astmę oskrzelową;
• alergiczny nieżyt nosa i spojówek, szczególnie o długotrwałym przebiegu;
• alergię na jad osy i pszczoły o ciężkim przebiegu;
• atopowe zapalenie skóry.

Chciałbym Ci także przypomnieć, że odczulanie powinno być poprzedzone potwierdzeniem alergii w wykonanych punktowych testach skórnych lub oznaczeniu swoistych przeciwciał IgE we krwi pacjenta.

Każdą alergię warto leczyć…

Na zakończenie chciałbym trochę ku przestrodze powiedzieć Ci o skutkach nie podejmowania leczenia rozpoznanej alergii zarówno u dzieci, jak i dorosłych. W każdej dziedzinie medycyny zawsze znajdzie się grupa pacjentów, którzy wiedzą więcej niż lekarz i nie chcą przestrzegać zasad leczenia i zaleceń.

Pamiętaj, że podobnie jak w każdej innej nieleczonej chorobie, w przypadku alergii może dojść do rozwoju powikłań, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić nawet do śmierci pacjenta. Inne komplikacje mogą obejmować:

• wystąpienie ciężkich postaci chorób alergicznych, a przez to zwiększanie dawek stosowanych leków, częstsze wizyty u lekarza, a także pobyty w szpitalu;
• zahamowanie prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że ten artykuł okazał się dla Ciebie pomocny. Zdaję sobie sprawę, że prawie każda alergia u dziecka jest trudnym doświadczeniem dla rodziców. Starałem się przedstawić Ci jak najwięcej praktycznych i skutecznych sposobów na łagodzenie objawów alergii. Zadbaj o odpowiednią higienę w domu oraz o regularną profilaktykę i nie bój się zadawać pytań lekarzom, których spotkasz na swej drodze. Korzystając z tych wskazówek, z pewnością uda Ci się zminimalizować problem alergii u Twojego dziecka i poprawić jego jakość życia. Życzę Wam powodzenia i zdrowia, które na pewno się przyda, gdyż sezon pylenia ciągle trwa. Na koniec mała prośba. Jeśli doceniasz moją pracę i uważasz, że ten tekst może się komuś przydać, to udostępnij go znajomym lub rodzinie. Z góry Ci za to dziękuję i serdecznie pozdrawiam 🙂.